Eénmaal per jaar dient gerapporteerd te worden over de stand van zaken van het Lokaal Energie- en Klimaatpact in de gemeente. De gemeenteraad keurt het rapport over de vooruitgang van de doelstellingen van het Lokaal Energie- en Klimaatpact in 2023 goed.
Decreet Lokaal Bestuur 22 december 2017:
De gemeenten zijn overeenkomstig artikel 41 van de Grondwet bevoegd voor de aangelegenheden van gemeentelijk belang. Voor de verwezenlijking daarvan kunnen ze alle initiatieven nemen. Ze beogen om bij te dragen aan de duurzame ontwikkeling van het gemeentelijk gebied.
De gemeenteraad bepaalt het beleid van de gemeente en kan daarvoor algemene regels vaststellen.
Besluit van de gemeenteraad van 23 september 2021 betreffende de ondertekening van het Lokaal Energie- en Klimaatpact 1.0 (DOSSIERSTUK 1).
Besluit van de gemeenteraad van 23 september 2021 betreffende de ondertekening van het Burgemeestersconvenant 2030 (DOSSIERSTUK 2).
Besluit van de gemeenteraad van 25 november 2021 betreffende de goedkeuring van het klimaatplan Grimbergen 2021-2030 (DOSSIERSTUK 3).
Besluit van de gemeenteraad van 24 november 2022 betreffende de goedkeuring van het Lokaal Energie- en Klimaatpact 2.0 (DOSSIERSTUK 4).
Besluit van het college van burgemeester en schepenen van 8 april 2024 (DOSSIERSTUK 6).
Financiële rapportering over de uitgaven in het kader van het Lokaal Energie- en Klimaatpact (DOSSIERSTUK 5).
Het rapport over de vooruitgang van de doelstellingen van het Lokaal Energie- en Klimaatpact in Grimbergen in 2023 (BIJLAGE 1).
/
Europa wil tegen 2050 het eerste klimaatneutrale continent worden via het Fit for 55-pakket en het burgemeestersconvenant. Vlaanderen zet in op de klimaattransitie met het Vlaams Energie- en Klimaatplan. Deze plannen, pakketten en programma's willen het klimaat verbeteren door de belanghebbende op het lokale niveau aan te spreken.
Om lokaal het verschil te kunnen maken, lanceerde de Vlaamse Regering het Lokaal Energie- en Klimaatpact in 2021.
Het LEKP geeft lokale besturen de kans om de klimaatambities verder op te drijven en zich hiervoor te engageren. Het LEKP ondersteunt dit engagement met klimaatbevorderende doelstellingen binnen 4 werven:
Werf 1: Laten we een boom opzetten (vergroening);
Werf 2: Verrijk je wijk (renovatie en hernieuwbare energie);
Werf 3: Elke buurt deelt en is duurzaam bereikbaar (koolstofvrije (deel) mobiliteit);
Werf 4: Water, het nieuwe goud (droogteproblematiek).
Vlaanderen hoopt samen met de lokale besturen zijn opgestelde klimaatdoelstellingen te behalen. In ruil voor hun engagement beloont Vlaanderen de lokale besturen met subsidies om de LEKP-doelstellingen te behalen.
Het Pactportaal (www.lokaalklimaatpact.be) bundelt en volgt de resultaten van de LEKP-doelstellingen van de lokale besturen binnen hun grondgebied op. Op het Pactportaal kunnen zowel burgers als lokale besturen het LEKP-rapport van hun lokaal bestuur downloaden en zo nagaan hoe de doelstellingen van het LEKP ontwikkelen binnen hun lokaal bestuur. Eénmaal per jaar dienen we als lokaal bestuur te rapporteren over de resultaten in functie van het LEKP op de gemeenteraad. Hiertoe kunnen we gebruik maken van dit LEKP-rapport op het pactportaal.
Het ontwerp LEKP-rapport 2023 voor LEKP 1.0 en 2.0, zoals toegevoegd in bijlage 1, wordt op voorstel van het college van burgemeester en schepenen ter goedkeuring voorgelegd aan de gemeenteraad. De gemeenteraadsbeslissing m.b.t. de rapportering over het LEKP dient voor 1 mei 2024 te worden opgeladen in het Loket Lokaal Bestuur.
Opmerkingen: verschillende data zijn afkomstig uit de toepassing groenblauwpeil.be. Via deze online toepassing kunnen niet alleen lokale besturen, maar ook burgers, bedrijven en verenigingen hun initiatieven doorgeven. Het groenblauwpeil (GBP) verzamelt deze data en geeft deze door aan het Pactportaal.
TOELICHTING BIJ HET RAPPORT
Algemene doelstellingen:
Burgemeestersconvenant
Doordat de gemeente het LEKP heeft ondertekend, heeft het zich ook geëngageerd tot ondertekening van het Burgemeestersconvenant 2030. Het convenant werd ondertekend op 23 september 2021.
De uitvoering van het Lokaal Energie- en Klimaatpact en het klimaatplan Grimbergen wordt opgevolgd binnen de stuurgroep klimaat. Daarnaast wordt voor de monitoring en opvolging van het klimaatplan ook gebruik gemaakt van de tool 'Futureproofedcities'.
Energiebesparing en reductie CO2-uitstoot lokaal patrimonium
Door het LEKP 1.0 te ondertekenen verbindt het lokaal bestuur zich ertoe om een gemiddelde jaarlijkse primaire energiebesparing van minstens 2,09% en een CO2-emissiereductie van 40% in de eigen gebouwen (inclusief technische infrastructuur, exclusief onroerend erfgoed) te realiseren in 2030 ten opzichte van 2015. Het referentiejaar voor beide doelstellingen is 2019. Daarom werd de CO2-emissiereductiedoelstelling geherformuleerd naar een reductie van 29,3% in 2030 tegenover 2019.
In het LEKP 2.0 werd deze doelstelling verstrengd naar een jaarlijkse primaire energiebesparing van 3% in de eigen gebouwen en technische infrastructuur van het lokaal bestuur en een CO2-emissiereductie van 55% in de eigen gebouwen (inclusief technische infrastructuur, exclusief onroerend erfgoed) én de eigen mobiliteit ten opzichte van 2015. Dit werd herrekend naar een reductie van 40,3% ten opzichte van referentiejaar 2019.
Gemeente:
| Type |
Evolutie |
| Primair verbruik (kWh) |
-16,70% |
| CO2-emissie (ton) |
-27,95% |
Om op schema te zitten om de doelstellingen te bereiken, moet in 2022 een primaire energiebesparing gerealiseerd zijn van 6,14% en een CO2-emissiereductie van 11,00% ten opzichte van 2019.
In 2022 en 2023 werden o.a. volgende initiatieven genomen om te komen tot een energiebesparing in het gemeentelijk patrimonium:
| Project |
Initiatiefnemer |
| OEPC Grimbergen |
Gemeente i.s.m. Wattson |
| PV-installatie GBS 't Mierken |
Gemeente i.s.m. Noordlicht |
| Relighting Ter Wilgen |
Gemeente i.s.m. Fluvius |
| Muziekacademie Ter Biest:dakrenovatie en vervanging beglazing |
Gemeente |
| Opmaak energiezorgplan |
Gemeente i.s.m. Fluvius |
| Werkgroep energie |
Gemeente |
| Aanwerving deskundige energie |
Gemeente |
| Maatregelen i.k.v. energiecrisis (o.a. verlaging temperatuur, doven openbare verlichting) |
Gemeente |
Verledding openbare verlichting
Doelstelling: alle openbare verlichting omschakelen naar LED tegen 2030
Verleddingsgraad Grimbergen: 27,45%
Geen heffing op hernieuwbare energie
Doelstelling: geen verdere heffing op hernieuwbare energie-installaties invoeren en bestaande belastingen geleidelijk af te bouwen tegen ten laatste 2025.
Grimbergen:
gemeentelijk belastingreglement op masten en pylonen d.d. 16 december 2021 - aanslagjaren 2022-2025
masten en pylonen dienstig om groene energie te produceren worden vrijgesteld van de belasting.
Lokaal warmte- en sloopbeleid
Doelstelling: opmaak van een lokaal warmte- en sloopbeleidsplan
Een lokaal warmteplan zet met een visie, een warmtezoneringsplan en een concreet actieplan de krijtlijnen uit voor fossielvrij verwarmen en koelen. Het brengt in kaart waar restwarmte ontstaat en bruikbaar wordt als energiebron.
Het concretiseren van het begrip lokaal sloopbeleidsplan staat in het werkprogramma van VVSG Netwerk Klimaat.
Grimbergen:
opmaak lokaal warmtebeleid: opgestart eind 2023
De opdracht voor het opmaken van een lokaal warmtebeleid werd toegekend aan Transition stories, binnen een raamovereenkomst van Haviland Intercommunale.
Doelstellingen per werf
Werf 1: Laten we een boom opzetten (vergroening)
Doelstelling: Eén boom extra per inwoner tegen 2030
Aantal extra bomen in Grimbergen vanaf 1 januari 2021: 2.152
Initiatieven genomen door de gemeente Grimbergen in 2023:
| Project |
Resultaat |
| Aanplantingen gemeente Grimbergen |
40 extra bomen |
| Particuliere aanplantingen |
11 extra bomen |
| Particuliere aanplantingen i.s.m. Buumplanters |
24 extra bomen |
| Particuliere aanplantingen i.s.m. GC De Kriekelaar |
1 extra boom |
| RLBK, samenaankoop HS-(fruit)bomen |
19 extra bomen |
Opmerking: Bomen in bosverband worden bij deze telling niet meegerekend
Doelstelling: halve meter haag of geveltuinbeplanting extra per inwoner tegen 2030
Aantal meter extra haag/geveltuin vanaf 1 januari 2021 in Grimbergen: 1.802,06 m
Initiatieven genomen door de gemeente Grimbergen in 2023:
| Project |
Resultaat |
| Particuliere aanplantingen i.s.m. RLBK |
286 m |
| Particuliere aanplantingen |
365,72 m |
| Aanplantingen door de gemeente grimbergen |
95,33 m |
| Samenaankoop RLBK |
144,5 m |
| Particuliere aanplantingen i.s.m. Buumkwekerij |
90 m |
| Subsidie geveltuintjes (10 geveltuintjes) |
4,19 m |
Doelstelling: één natuurgroenperk extra per 1000 inwoners tegen 2030
Aantal extra natuurgroenperken vanaf 1 januari 2021 in Grimbergen: 8
Initiatieven genomen door de gemeente Grimbergen in 2023:
| Project |
Resultaat |
| Groenpleintje P. Delestréstraat tegenover nummer 67 |
10 m² |
Opmerking: Binnen deze doelstelling tellen nieuw aangelegde natuurgroenperken van minimum 10 m² op zowel publiek als privédomein.
Een actie, die niet kan meegeteld worden onder deze doelstelling, maar toch een bijdrage levert aan extra biodiversiteit is de aanplanting van boomspiegels met vaste beplanting (met een mix van winterharde en niet-winterharde planten zoals o.a. Echte gamander, Geranium, Waldsteinia, Kallmeris, Rudbeckia, Bijenkorfje, ....
Dit werd gerealiseerd op volgende locaties:
Meisestraat (2023);
Kasteelstraat (2023);
Ringlaan (2023);
Populierendallaan (2024);
Verbrandebrugsesteenweg (2024);
Weikantlaan (2024);
Kruispunt Spaanse Lindebaan/Hellebeekstraat (2024);
Victor Soensstraat (2024);
Berkenlaan (2024);
Esdoornlaan (2024).
Daarnaast werden een aantal bloemenweides ook nog omgevormd met meerjarige mengsels.
Luiaardweg (96 m²);
Sprietmolenstraat (452 m²);
‘zusters’ kerkhof Strombeek-Bever (75 m²);
Grimbergsesteenweg/Bergmansbeekweg (450 m²);
Kerkhof Strombeek-Bever (300 m²);
Verlande Vijvers (60 m²);
Voetbal Verbrande Brug (880 m²).
Bestaande bloemenweides met meerjarige mengsels werden aangevuld met bloembollen (Singel, Charleroyhoeve, Lindelaan, Leopold Luypaertstraat).
Werf 2: Collectieve renovaties
Doelstelling: 50 collectief georganiseerde energiebesparende renovaties per 1000 wooneenheden waarvan 25 fossielvrij
Aantal collectieve energiebesparende renovaties vanaf 1 januari 2021 in Grimbergen: 8
Aantal collectieve fossielvrije renovaties vanaf 1 januari 2021 in Grimbergen: 2
In het kader van de renovatie van het gebouwenpatrimonium op het grondgebied van de gemeente werden wel volgende acties genomen in 2023:
| Project |
Aantallen |
Initiatiefnemer |
| Mobiel Energiehuis |
22 bezoekers |
Gemeente i.s.m. 3Wplus |
| Promotie energielening, subsidies, burenpremie, benovatiecoach, energiek wonen, .... |
/ |
Gemeente i.s.m. 3Wplus |
| Organisatie energiefitsessies |
11 sessies |
Energiehuis 3Wplus i.s.m. Fluvius |
| Warmtescans |
61 scans |
Gemeente |
| Duurzaam bouwadvies |
/ |
Gemeente i.s.m. Steunpunt Duurzaam Bouwen |
| WarmNest |
/ |
Gemeente .s.m. 3Wplus Energie en Klimaatpunt |
| Noodkoopfonds |
10 dossiers |
OCMW |
| Wijkrenovatieproject Paalveld en Gaston De vos |
27 audits, 8 renovaties |
Gemeente i.s.m. 3Wplus Energie |
Doelstelling: 50 per 1000 wooneenheden worden uitgenodigd voor een klimaattafel.
Het LEKP wil het klimaat verbeteren door op het lokaal niveau te werken. Zo wil het LEKP 2.0 dat burgers, bedrijven en lokale besturen samenzitten aan klimaattafels om een samenwerking te bekomen. Op klimaattafels worden concrete oplossingen op wijkniveau besproken, die verband houden met de realisatie van de verschillende LEKP-werven (zoals over collectieve renovaties, meer openbare groene ruimte of toegang tot deelmobiliteit).
Een wijkgerichte aanpak voorziet een plan en samenwerking op lokaal niveau. Hierbij krijgt de burger de kans om mee aan het bestuur te werken op het meest lokale niveau: hun woonomgeving.
Doelstelling: 1 coöperatief/participatief hernieuwbare energieproject per 500 inwoners tegen 2030
Aantal coöperatieve/participatieve hernieuwbare energieprojecten in Grimbergen vanaf 1 januari 2021: 1
De gemeenten Grimbergen, Machelen, Meise, Wemmel en de stad Vilvoorde hebben samen met IBEG (Intercommunale van Brabant voor Elektriciteit en Gas) de coöperatieve vennootschap Ventum & Green opgericht in 2020, met als gezamenlijk doel te investeren in groene, hernieuwbare en milieuvriendelijke energieprojecten in België en Nederland. In het kader van nieuwe projecten in hernieuwbare energie in de vijf Vlaams-Brabantse gemeenten hebben de gemeenten in 2023 samen met Ventum&Green een nieuwe onderneming opgericht, ‘Sibelgas Projectvennootschap Groene Energie’ of verkort SPV Groene Energie. Deze coöperatieve onderneming zal zich richten op het uitvoeren van hernieuwbare energieprojecten binnen de vijf lokale besturen. De SPV Groene Energie doet voor een gedeeltelijke financiering van de projecten (10% - in eerste fase betekent dit €350.000) een beroep op het crowdlendingplatform Ecco Nova. Dit betekent m.a.w. dat burgers voor 10% mee kunnen participeren in deze projecten en dat de projecten voor 10% zullen bijdragen aan deze doelstelling van Werf 2.
De eerste projecten zullen uitgerold worden in 2024.
Werf 3: Elke buurt deelt en is duurzaam bereikbaar
Doelstelling: 2 deelwagens voor een (koolstofvrij) deelsysteem per 1000 inwoners tegen 2030
Aantal deelwagens in Grimbergen: 7
Waarvan koolstofvrije deelwagens: 4
| Project |
Initiatiefnemer |
Resultaat |
| Overal Stroomversnellers |
Gemeente i.s.m. Cambio |
2 deelwagens Cambio voorzien in Strombeek-Bever (vermoedelijke plaatsing: voorjaar 2023) |
| Communicatieplan autodelen |
Gemeente |
/ |
Doelstelling: minstens 1,5 laadpuntequivalent per 100 inwoners tegen 2030
Aantal (semi-)publieke laadpunten in Grimbergen: 140
| Project |
Initiatiefnemer |
Resultaat |
| Uitrol publieke laadinfrastructuur |
Vlaamse Overheid |
Opstart concessie in oktober 2022 |
Doelstelling: 1 meter nieuw of structureel opgewaardeerd fietspad extra per inwoner vanaf 2021 t.e.m. 2030
In zitting van 10 oktober 2022 keurde het college van burgemeester en schepenen de aanmelding van de projectsubsidie voor investeringen in fietsinfrastructuur in functie van het Kopenhagenplan goed. Ondertussen werd voor verschillende projecten een voorontwerp uitgewerkt en goedgekeurd:
Prinsenstraat;
Kruisstraat;
Nieuwenroodsesteenweg;
Beigemsesteenweg.
Werf 4: Water. Het nieuwe goud.
Doelstelling: 1 m² ontharding per inwoner tegen 2030
Aantal m² ontharding in Grimbergen vanaf 1 januari 2021: 772,75 m²
In 2023 werden volgende initiatieven genomen:
| Project |
Resultaat |
| Ontharding rustzone Antwerpseslaan |
200 m² |
| Onthardingsproject P. Breughelstraat |
390,75 m² |
| Ontharding groenpleintje P. Delestréstraat tegenover huisnr 67 |
10 m² |
| Ontharding Beiaardpleintje |
150 m² |
Doelstelling: 1m³ extra opvang van hemelwater per inwoner tegen 2030
Aantal extra m³ hemelwateropvang in Grimbergen vanaf 1 januari 2021: 205,90 m³
In 2023 werden volgende initiatieven genomen:
| Project |
Resultaat |
| Aanleg groendak Ter Borre |
9,43 m³ |
| Subsidie groendak (Aantal:3) |
5,09 m³ |
Opmerkingen: indien voor 1 mei 2024 nog bijkomende data worden ontvangen, dan zullen deze toegevoegd worden aan het rapport.
Schepen Chantal LAUWERS krijgt het woord en geeft een toelichting. Het agendapunt 2024/124 dat ter stemming voorligt, betreft de goedkeuring van de rapportage 2023 in het kader van het Lokaal Energie- en Klimaatpact 1.0 en 2.0. Het rapport dat men in zitting van heden goedkeurt, bevat de cijfers die ons voorlagen op 1 april 2024. Sommige onderdelen van het rapport worden wekelijks, halfjaarlijks of zelfs slechts jaarlijks geactualiseerd. De situatie in het rapport is dus niet noodzakelijk de situatie vandaag. Ook het voorbije jaar zette Grimbergen verdere stappen in de goede richting. Met dank aan dienstoverschrijdende inspanningen kunnen we opnieuw mooie cijfers voorleggen.
Ook voor de mensen in het publiek en de luisteraar thuis geeft raadslid LAUWERS een kort overzicht van de voornaamste conclusies:
Gemeentelijke projecten in dit verband zijn o.a. de aanplantingen in het geboortebos aan de Humbeeksesteenweg, op het OCMW-perceel in de Steenstraat te Humbeek en op diverse andere locaties in Grimbergen, het project Holle Weg Kattenbergen en het project Strombeek vergroent, waarbij dient opgemerkt te worden dat bomen in bosverband niet meetellen in de rapportage in het kader van het LEKP, maar wel in aanmerking worden genomen voor de telling in het kader van het door Grimbergen ondertekende bomencharter. Ik geef graag even mee dat voor Grimbergen de teller hier op 7.968 nieuw aangeplante bomen staat sinds de start op 1 januari 2019.
Andere acties die niet meetellen in deze rapportage, maar toch een belangrijke bijdrage leveren aan extra biodiversiteit is de aanplanting van boomspiegels met vaste beplanting (met een mix van winterharde en niet-winterharde planten zoals o.a. Echte gamander, Geranium, Waldsteinia, Kallmeris, Rudbeckia, Bijenkorfje, ...) op diverse locaties in onze gemeente. Daarnaast vormden we ook nog een aantal bloemenweides om met meerjarige mengsels, samen goed voor zo’n 2.300 m².
Men ondernam tal van initiatieven om duurzaam (ver)bouwen te stimuleren en te ondersteunen, zoals het Mobiel Energiehuis, de organisatie van energiefitsessies, het aanbieden van warmtescans en duurzaam bouwadvies, het promoten van allerhande beschikbare leningen, subsidies en premies en het opzetten van de wijkrenovatieprojecten Paalveld en Gaston Devoswijk.
Wat het aantal coöperatieve/participatieve hernieuwbare energieprojecten betreft staat de teller voorlopig op 1.
Schepen LAUWERS geeft in dit verband graag mee dat onze gemeente, samen met IBEG, de gemeentes Machelen, Meise en Wemmel en de stad Vilvoorde de coöperatieve vennootschap Ventum & Green hebben opgericht, met als gezamenlijk doel te investeren in groene, hernieuwbare en milieuvriendelijke energieprojecten in België en Nederland.
Binnen deze coöperatieve vennootschap werd een nieuwe onderneming opgericht, ‘Sibelgas Projectvennootschap Groene Energie’ of verkort SPV Groene Energie, die zich zal richten op het uitvoeren van hernieuwbare energieprojecten binnen de vijf lokale besturen. De SPV Groene Energie doet voor een gedeeltelijke financiering van de projecten een beroep op het crowdlendingplatform Ecco Nova, zodat ook burgers kunnen mee kunnen participeren in deze projecten, waardoor ook aan de doelstellingen van coöperatieve/participatieve energieprojecten kan voldaan worden.
De eerste projecten zullen uitgerold worden in 2024.
In het kader van nieuw of structureel opgewaardeerd fietspad keurde het college van burgemeester en schepenen op 10 oktober 2022 de aanmelding van de projectsubsidie voor investeringen in fietsinfrastructuur in functie van het Kopenhagenplan goed. Ondertussen werd voor verschillende projecten een voorontwerp uitgewerkt en goedgekeurd: Prinsenstraat, Kruisstraat, Nieuwenroodsesteenweg en Beigemsesteenweg.
Binnenkort gaat de heraanleg van de Sparrenlaan in uitwerking, waarbij er over de volledige lengte langs beide kanten van de weg een nieuw afgescheiden fietspad zal worden voorzien.
Met de organisatie van een groepsaankoop ontharding en de deelname aan het kampioenschap tegelwippen wil men ook de inwoners stimuleren om tegels te ruilen voor groen. Zelf leggen we de laatste hand aan ons onthardingsplan op basis waarvan we de ontharding van het openbaar domein gestaag zullen verder zetten.
Initiatieven die hiertoe bijgedragen hebben, zijn o.a. de verledding van zowel de binnen- als de terreinverlichting van sportcomplex Ter Wilgen, de PV-installatie op het dak van ‘t Mierken, de maatregelen in het kader van de energiecrisis zoals de verlaging van de temperatuur in de gemeentelijke infrastructuur en het doven van de openbare verlichting en de opmaak van een energiezorgplan. Met de oprichting van een werkgroep energie en de aanwerving van de deskundige energie werd een solide basis gelegd voor een verdere monitoring en afbouw van het energieverbruik van ons patrimonium.
De verLEDdingsgraad van Grimbergen is 27,45%.
Eind 2023 werd er gestart met de opmaak van een lokaal warmtebeleidsplan. Dit plan is in de eindfase en zet met een visie, een warmtezoneringsplan en een concreet actieplan de krijtlijnen uit voor fossielvrij verwarmen en koelen.
Schepen LAUWERS verwijst geïnteresseerde burgers graag naar het Vlaams klimaatpactportaal waar op ieder moment het LEKP-rapport van onze gemeente kan binnengehaald worden. Een stand van zaken en de acties die men als bestuur onderneemt, kunnen ook geraadpleegd worden op de gemeentelijke webstek en meer bepaald via de tool Futureproofedcities die op de pagina klimaat en duurzaamheid staat.
Tot slot spreekt zij vanuit het college van burgemeester hun dank uitgesproken t.a.v. de betrokken diensten, en bij uitbreiding alle personeelsleden, voor de inspanningen die zij hebben geleverd om mede tot deze resultaten te komen.
Ook de Grimbergenaren die bijgedragen hebben in het realiseren van onze klimaatambities dankt schepen LAUWERS hierbij.
Raadslid Eddie BOELENS krijgt het woord en merkt op dat de fractie Groen een andere lezing heeft van het voorstel dat hier ter goedkeuring voorgelegd wordt. Uit de uiteenzetting van schepen LAUWERS maakte hij op dat er nogal wat activiteiten in de steigers staan. Dat zal te maken hebben met het feit dat in Grimbergen pas 23 september 2021 de klimaatdoelstellingen van de Europese Commissie zijn goedgekeurd. Op de gemeenteraad van 23 mei 2019 vroeg de fractie Groen al om deze te ondertekenen, maar de meerderheid was toen van mening dat dit niet nodig was. Pas nadat 250 Vlaamse gemeenten al ondertekend hadden, is Grimbergen toegetreden tot het onderteken van de Europese klimaatdoelstellingen.
Als men het rapport in bijlage 1 leest, dan krijgt men een andere mening over wat men aan inspanningen heeft geleverd, raadslid BOELENS begint met het goede nieuws: op het vlak van energiebesparing en vermindering van CO2-reductie voor de eigen gebouwen en het eigen wagenpark heeft Grimbergen beter gepresteerd dan het Vlaamse gemiddelde. Het verdient een pluim dat de gemeente de doelstelling van 2030 waarschijnlijk gaat halen. De overige resultaten zijn echter bedroevend. In het aanplanten van nieuw groen, het investeren in hernieuwbare energie en renovatie, het streven naar duurzame mobiliteit en de strijd tegen droogte presteert Grimbergen slechter dan het Vlaamse gemiddelde.
Schepen LAUWERS heeft het over het aantal extra aangeplante bomen, daar staat dat de gemeente 5,47% van het resultaat bereikt had die tegen 2030 bereikt moet worden. Dat is zeer weinig, indien me aan dat ritme voortgaat, zal men tegen 2030 ong. 20% van de doelstellingen bereikt hebben. Vlaanderen zit op dit ogenblik bijna aan 7%.
Van de aanplantingen die werden vermeld, maar niet zijn opgenomen in het LEKP, neemt hij nota. De fractie Groen herinnert het college van burgemeester en schepenen eraan dat zij er destijds op aangedrongen heeft dat de gemeente het bomencharter ondertekende, want ook dat vond men niet nodig. Raadslid BOELENS wil weten of de bomen die door de gemeente gekapt worden, afgetrokken worden van het aantal nieuwe aanplantingen.
Ook voor bomen die gekapt worden door particulieren, waarbij men o.a. denkt aan de 51 lindes in de Veldkantstraat. Het kappen van een 40-jarige boom kan bovendien niet volledig gecompenseerd worden door het planten van één jong boompje.
Verder merkt hij op dat de gemeente nog steeds verkavelingen goedkeurt, zelfs als men daarbij ingaat tegen het Gabaritenplan. Ook daarbij zullen weer bomen gekapt worden. Raadslid BOELENS vraagt of bij de berekening van particuliere aanplanting ook bekeken wordt hoeveel bomen er door particulieren gekapt worden. Hij verwacht dat de gemeente er redelijk bekaaid vanaf komt en dat de cijfers minder positief zijn dan in het rapport wordt voorgesteld.
Hetzelfde geldt voor de extra hagen die zijn aangeplant en het verwezenlijken van natuurgroenperken. De fractie Groen wil weten of de verdwijnende perken, bijvoorbeeld door de aanleg van kunstgrasvelden, in mindering worden gebracht. Hetzelfde voor particulieren, de fractie Groen vindt dat het hoogtijd wordt om in onze stedenbouwkundige verordeningen het gebruiken van kunstgras aan de mensen eigenlijk verbieden.
Voor collectieve energiebesparende renovaties scoort de gemeente ondergemiddeld. Bij fossielvrije renovaties presteert Grimbergen iets beter. Raadslid BOELENS herhaalt dat hij het spijtig vindt dat de gemeente heeft gekozen voor samenwerking met Ventum/Green en niet met Noordlicht, wat een echte burgercoöperatie is.
Inspraak is heel belangrijk bij het klimaatplan. Hij stelt vast dat de gemeente geen enkele klimaattafel heeft georganiseerd. Als de gemeente mensen wil betrekken bij het klimaatbeleid, is het belangrijk om hen samen te brengen en het belang van een klimaatplan uit te leggen. De gemeente gelooft blijkbaar niet in participatie van burgers bij het uitwerken van het klimaatplan.
Over het percentage deelwagens doet de schepen heel lyrisch. De gemeente behaalt echter slechts 8,89% van de doelstelling 2030, terwijl Vlaanderen op 30,86% zit. Voor het aantal laadpunten realiseert Grimbergen 28,62%, maar ook daar doet Vlaanderen het beter.
De gemeente heeft een mooi fietspadenplan ontwikkeld, maar de eerste steen moet nog gelegd worden. Ook dat heeft te maken met de vertraging die het beleid heeft opgelopen.
Over ontharding en de strijd tegen de klimaatverandering: het aantal vierkante meters ontharding is slechts 1,96% van de doelstelling 2030, waar Vlaanderen bijna 20% haalt. Voor hemelwateropvang bereikt Grimbergen 0,52%, tegen 18% in Vlaanderen.
Raadslid BOELENS adviseert het college van burgemeester en schepenen om niet triomfantelijk te doen over de resultaten. Het enige wat de fractie hoopt is dat er een tandje wordt bijgestoken om voor 2030 een inhaalslag te realiseren.
In het verslag wordt gesteld dat er geen nieuwe heffingen zijn gekomen op de Elia-masten. Dat klopt, maar dat komt doordat net daarvoor goedkeuring werd gegeven aan deze heffing. In het verslag staat dat de heffing moet worden afgebouwd ten laatste tegen 2025. Hij vraagt of de huidige meerderheid daartoe bereid is nog voor het einde van de huidige legislatuur.
Schepen Chantal LAUWERS krijgt opnieuw het woord en dankt raadslid BOELENS voor zijn opmerkingen. Ze verwacht dat er bij de berekening van het aantal bomen rekening gehouden wordt met het aantal gekapte exemplaren. Dat een boom op privégrond gekapt of aangeplant wordt, wordt echter niet altijd aan de gemeente gemeld. Ze zal de gegevens nog eens controleren met de dienst Omgevingsbeleid en daarna een definitief overzicht overmaken. Met de organisatie van klimaattafels is de gemeente momenteel bezig.
Schepen Kirsten HOEFS krijgt het woord en dankt de fractie Groen voor de complimenten over de gemeentelijke gebouwen en het wagenpark. Ook aan andere aspecten wordt hard gewerkt door de gemeentelijke organisatie, maar daarvan ziet men de resultaten nog niet terug in de cijfers. Van veel werkzaamheden wordt verwacht dat ze op korte termijn tot resultaat leiden. Dat andere gemeenten al 20% onthard hebben, lijkt haar wel erg optimistisch. De inspanningen die Grimbergen heeft geleverd, zijn nog niet zichtbaar in de cijfers, maar momenteel wordt gewerkt aan een boeiende studie, die op korte termijn tot veel ontharding zal leiden. In juni zal dit met de gemeenteraad worden gedeeld. Ook in de nieuwe wegenisontwerpen zitten veel opportuniteiten om te ontharden en te vergroenen.
Het klopt dat de gemeente nog steeds verkavelingen goedkeurt. Zolang Vlaanderen in gebreke blijft en geen budgetten verstrekt om te compenseren, kan Grimbergen niet anders dan de verkavelingen goedkeuren. Het verstrengen van de regels, is iets van een lange adem.
Een kunstgrasveld wordt als halfverharding of als verharding beschouwd, moet schepen HOEFS nog eens bekijken, maar het heeft ook grote voordelen. Er is minder ruimte nodig voor de sportactiviteiten, waardoor de rest van de ruimte natuurvriendelijk kan worden ingericht. De schepen vindt het te kort door de bocht om kunstgras als een aanslag op klimaat en milieu te betitelen.
Raadslid BOELENS merkte nog op dat een oude boom niet zomaar vervangen kan worden door een jong exemplaar. Dat klopt. De gemeente probeert om elke gekapte boom te vervangen door meerdere jonge bomen, maar dat lukt niet overal.
Burgemeester Bart LAEREMANS krijgt het woord en stelt dat de gemeente wel degelijk klimaattafels heeft georganiseerd. Er zijn meerdere inspraakbijeenkomsten belegd, die ook bezocht werden door gemeenteraadsleden. In de volgende legislatuur zal het klimaatactieplan geactualiseerd worden. In dat kader lijkt het hem evident dat er opnieuw inspraak van de bevolking wordt gevraagd.
Zolang het wettelijk mogelijk is, zal de gemeente de belasting op hoogspanningsmasten handhaven. Hierdoor heeft de gemeente financiële middelen om allerlei klimaatacties uit te voeren.
Met de aanpak van de openbare werken houdt het college van burgemeester en schepenen veel rekening met de gevolgen voor het milieu. In toekomstige wegenisplannen wordt meegewerkt aan deze omslag. In het onthardingsplan wordt uitgelegd hoe nieuwe straten in de toekomst worden aangepakt. Er zal veel minder verhard worden dan vroeger en waar mogelijk, zullen straten onthard worden.
Tot slot zijn niet alle doelstellingen even gemakkelijk haalbaar. Veel hangt af van particuliere bewoners. De gemeente kan hun huizen niet gaan renoveren, maar kan hen slechts (financieel) stimuleren. Overigens moeten ook de andere overheden hieraan bijdragen. Soms hebben ze dat al gedaan. Zo verplicht de Vlaamse overheid dat men een aangekochte woning binnen vijf jaar renoveert, zodat op termijn een groot deel van het patrimonium energiezuiniger wordt gemaakt. Men kan echter niet verwachten dat in 2030 al 70% gerealiseerd is.
De reden dat Grimbergen in eerste instantie wat terughoudend was over het LEKP, is dat sommige ambities vrij onrealistisch waren.
Schepen Philip ROOSEN krijgt het woord en voegt eraan toe dat de klimaatdoelstellingen door de overheid en de bevolking gezamenlijk gerealiseerd moeten worden. Daarvoor is bewustwording en gedragsverandering nodig. Hij noemt het deelwagen-project als voorbeeld. De gemeente heeft hiervoor diverse informatiebijeenkomsten georganiseerd, waar steeds kleine aantallen mensen op afkwamen. De gemeente moet dit constant onder de aandacht blijven brengen, waardoor het aantal deelnemers gestaag groeit. Het heeft geen nut om meteen heel veel deelauto’s in te zetten.
Vlaanderen heeft grote ambities in het plaatsen van laadpalen, maar de aannemer is niet in staat om aan alle verzoeken te voldoen. De gemeente heeft voor verschillende locaties aanvragen gedaan, maar het duurt heel lang voordat ze geplaatst en aangesloten worden.
Over de fietspaden wil hij niet veel zeggen. Het is immers bekend waardoor de gemeente een achterstand heeft opgelopen.
Raadslid Eddie BOELENS krijgt opnieuw het woord en vraagt een bevestiging van de afspraak dat schepen LAUWERS de juiste aantallen gekapte en geplante bomen, hagen en groenperken in Grimbergen overmaakt.
Sommige doelstellingen zijn ambitieus, maar de Vlaamse overheid en de provincie hebben ze in het kader van het klimaatplan opgesteld. De gemeente moet dus proberen om ze zo veel mogelijk te bereiken om klimaatverandering terug te dringen. Sommige doelstellingen lijken hem prima haalbaar: qua ontharding is de doelstelling 1m² per inwoner tegen 2030, qua water besparen komt het op 1m³ per inwoner tegen 2030. De doelstellingen voor deelauto’s en laadpalen lijken hem lastiger om te realiseren. Het aanbod hoeft niet veel groter te zijn dan de vraag, maar aanbod kan wel de vraag stimuleren. Mensen die overwegen om een nieuwe auto te kopen, zullen nu nog niet snel kiezen voor het gebruik van een deelauto.
De fractie Groen weet dat er nog veel verkavelingen zijn en dat Vlaanderen te veel rood ingekleurde vlakken heeft. Er zijn echter manieren om te verdichten zonder veel te verharden. Als de gemeente wil ontharden en open ruimtes wil behouden, dan zal er gekozen moeten worden voor meergezinswoningen op een klein oppervlak. Hij vindt dat hierin een goed evenwicht bereikt moet worden, zodat de ruimte optimaal wordt benut en voldoende groen blijft.
Over de heffing op de Elia-masten zegt raadslid BOELENS dat formeel is vastgelegd dat men tegen 2025 de heffing moet afbouwen. Het is dus niet waarschijnlijk dat alleen Grimbergen dat gaat doen.
Omdat het klimaatbeleid een verantwoordelijkheid is van iedereen, is het belangrijk om alle inwoners erbij te betrekken. Hij vindt het eigenaardig dat de burgemeester zegt dat er klimaattafels zijn geweest, want volgens de rapportage is dat niet zo. Wellicht moet de rapportage op dat punt bijgesteld worden.
Wat zeker moet gebeuren, is het stimuleren van collectieve renovaties. De gemeente heeft hiertoe een poging gedaan, maar in Nederland gebeurt er veel meer. Als de gemeente in stimulerende maatregelen voorziet en investeringen voorfinanciert, is er veel mogelijk. Dat de doelstellingen zo hoog zijn, zal je mij niet horen weerleggen dat dat niet het geval is, maar deze liggen zo hoog omdat het probleem zo urgent is.
Raadslid Katrien LE ROY krijgt het woord en vraagt naar de stand van zaken van het Kopenhagenplan.
Schepen Philip ROOSEN repliceert dat men binnenkort in diverse straten gaat starten met de werkzaamheden. Voor alle andere fietspaden zijn de plannen voorbij de voorontwerpfase en sommige al in de ontwerpfase. De plannen zijn definitief goedgekeurd. De bedoeling is om zo snel mogelijk het werk aan te besteden, zodat ze op korte termijn gerealiseerd kunnen worden.
Raadslid Eddie BOELENS krijgt een derde maal het woord en begrijpt niet waarom het voorstel goedgekeurd moet worden, omdat het een rapportage betreft. Hij wil weten dat als men hiermee instemt, dat dit betekent dat men het een fantastische realisatie vindt.
Voorzitter Peter PLESSERS stelt dat de gemeenteraad het rapport moet vaststellen zodat het kan ingediend worden.
Raadslid Eddie BOELENS krijgt een laatste maal het woord en stelt dat de fractie Groen zich zal onthouden bij de stemming omdat de bereikte resultaten, als men deze vergelijkt met het Vlaams gemiddelde, ondermaats blijven.
Naast de inhoudelijke rapportering dient de gemeente ook te rapporteren over de uitgaven die gebeurd zijn voor projecten waarvoor deze subsidie wordt aangevraagd door ze in de jaarrekening te koppelen aan de code ABB-LEKP-2023.
Voor de financiële rapportering werd door de dienst Omgevingsbeleid, in samenwerking met de subsidiecoördinator, een overzichtstabel opgemaakt met de uitgaven in het kader van het LEKP. De overzichtstabel werd toegevoegd in bijlage.
Samengevat:
Enig artikel.
Het rapport over de vooruitgang van de doelstellingen van het Lokaal Energie- en Klimaatpact in 2023 goed te keuren.